Bitcoin verzwijgen voor fiscus is gevaarlijk

Bij de belastingaangifte moeten veel Nederlanders hun cryptovermogen aangeven. In tegenstelling tot spaargeld zijn bitcoins nu nog onzichtbaar voor de Belastingdienst. Maar verzwijgen kan duur uitpakken (artikel vragenbrief belastingdienst). En vanaf 2025 heeft de fiscus alles beter in de gaten. Net als spaargeld en aandelen moet je ook cryptomunten als vermogen aangeven bij je belastingaangifte. Maar ze worden nog weleens vergeten, en dat heeft de Belastingdienst dan niet gauw door (artikel crypto vergeten in aangifte). Cryptoplatforms geven jouw saldo nog niet door aan de fiscus. In die zin zijn bitcoinfortuinen nog onzichtbaar. Dat geldt overigens ook voor NFT's (non fungable tokens) - digitale unieke verzamelobjecten die veel geld waard kunnen worden.

Nieuwe DAC8 wetgeving voor crypto in Nederland

Het Ministerie van Financiën heeft een wetsvoorstel ingediend om de Europese DAC8-richtlijn in de Nederlandse wet te implementeren, waarmee aanbieders van cryptodiensten vanaf 1 januari 2026 verplicht worden om gebruikersgegevens te verzamelen, controleren en delen met de Belastingdienst. Dit moet belastingontwijking en -ontduiking tegengaan. De gegevens worden jaarlijks gedeeld met andere EU-lidstaten en, door implementatie van het CARF, ook met niet-EU-landen die hieraan meedoen. Voor cryptobezitters verandert er niets; zij moeten al aangifte doen. De consultatie loopt tot 21 november, met indiening van het voorstel in het tweede kwartaal van 2025. Relevante documenten :

• Concept wettekst implementatie EU richtlijn gegevensuitwisseling crypto activa
• Concept memorie van toelichting DAC8 en gegevensuitwisseling crypto activa
• Beleidskompas formulier crypto

Je kunt bewust of onbewust vergeten je digitale fortuin aan te geven, maar ooit loop je tegen de lamp (artikel vrijwillig melden crypto of inkeren). Dat gebeurt mogelijk pas op het moment dat je ze wil cashen. Als je tien jaar geleden enkele bitcoins hebt bemachtigd - die nu tonnen waard zijn - en ze laat uitbetalen in euro's, gaat eerst de bank vragen stellen. Waar komt al dat geld vandaan? En dan krijgt de Belastingdienst er ook weet van. En de fiscus zal vermoeden dat je in eerdere jaren ook je cryptobezit had moeten opgeven.

Wissel je ze nog niet in, dan worden crypto's uiteindelijk ook zichtbaar voor de Belastingdienst. "Door nieuwe Europese regels moeten cryptoplatforms vanaf 2025 ook jouw bezit melden aan de fiscus", zegt een woordvoerder van de Belastingdienst. Nu mogen platforms dat al wel, maar doen vele dat nog niet.

Veel bezitters van crypto's en NFT-plaatjes vergeten ze onbewust te melden, denkt Marco Bik van Jongbloed Fiscaal Juristen. "Bij mijn klanten zijn dat vaak jongeren met crypto's of NFT's die opeens veel meer waard zijn geworden. Zij werden in het verleden niet uitgenodigd om belastingaangifte te doen. Hoewel ze bij zulk bezit dan eigenlijk uit zichzelf alsnog aangifte hadden moeten doen, weet niet iedereen dat."

Alsnog open kaart spelen is volgens Bik bij deze groep niet heel lastig. "Je kunt alsnog aangifte doen, ook over eerdere jaren. Dan vermoedt de Belastingdienst ook niet direct onwil. Als je als tiener wel crypto's of NFT's van een ton bezit, maar verder weinig geld, kan het wel lastig zijn om je vermogensbelasting te betalen. Dan moet je mogelijk een klein deel verkopen om belasting te kunnen betalen."

Krijgt de Belastingdienst de indruk dat je moedwillig je crypto's hebt verzwegen, dan wordt het lastiger. "Als je jarenlang aangifte hebt gedaan van je vermogen, kun je lastig zeggen dat je geen idee had dat je ook bitcoins moest opgeven", zegt Bik. Dan moet je alsnog je bezit in de afgelopen jaren melden. Daarbij ga je alsnog de vermeden belasting betalen, plus boetes. Uiteindelijk betaal je drie keer de verschuldigde belasting.

Meevaller bij de belastingaangifte van dit jaar is dat je bij bitcoin niet de huidige recordwaarde (ruim 61.000 euro per bitcoin) moet opgeven. Je neemt de waarde van 1 januari 2023 om 0.00 uur, precies middernacht dus. Toen was de bitcoin bijna vier keer zo weinig waard. Je pakt overigens niet zomaar de koers die je ergens online kunt vinden, maar je gebruikt specifiek de waarde op je eigen platform. Lees ook dit artikel waarbij crypto per 1 januari nog lager mocht worden gewaardeerd.