Vlaktaks - één belastingtarief

In 2005 schreef ik een column over de mogelijkheden van één belastingtarief. In 2008 las ik in de Telegraaf dat het CDA gaat studeren op een vlaktaks. In 2009 laat onze huidige staatssecretaris weten dat dit wellicht in 2012 mogelijk zou moeten zijn.

De Vlakke Belasting in Nederland

In Duitsland wordt voor 2006 gesproken over een vlaktaks of flat tax. Dit betekent één lager belastingtarief en minder regels (resp. aftrekposten) en bureaucratie. In Nederland heeft een commissie (Raad voor Economische adviseurs = REA) dit in september 2005 voorgesteld aan de Nederlandse regering. VVD en CDA zijn voor deze belastingherziening, PVDA was tegen, maar lijkt nu langzaam de voordelen te zien. Één laag tarief voor de inkomstenbelasting noemt men in het buitenland ook wel flat rate of flat tax. Eigenlijk klinkt het prima, minder belasting betalen. Tja, hiermee is het voorstel aangenomen door de burgers omdat iedereen wel minder wil betalen. Niets is minder waar, een vlakke belasting kent ook nadelen.

Ik ben voor een eenvoudig stelsel met minder aftrekposten en regels. Dit is beter dan hoge tarieven en een lappendeken van regels en wetten. Hiermee stimuleer je geld verdienen, sparen, minder schulden maken en minder zwart werken, de betalingsmoraal om belastingen af te dragen zal toenemen.

Het grootste nadeel? Belastingadviseurs hebben minder werk en hypotheekrenteaftrek komt onder druk.

Internationaal

Steeds meer landen (Rusland, Roemenië, etc) voeren deze eenvoudige belastingheffing in. Ook Duitsland denkt erover om dit in te voeren. De heffing wordt veel eenvoudiger en belastingadviseurs zijn minder nodig omdat constructies in de Inkomstenbelasting lastiger worden. De gedachte is eenvoudig, minder aftrekposten en iedereen moet een laag belastingtarief betalen. Binnen Europa zou Nederland - met een vlakke belasting - als vestigingsland een flinke stap voorwaarts maken.

Terugblik

Dit voorstel is niet nieuw en is al onderzocht in 1991, 1997 en 2001. Conclusies destijds: niet doen! Sedert 1980 is de inkomstenbelasting herhaaldelijk aangepast. De grootste aanpassing was er in 2001, een geheel nieuwe wet Inkomstenbelasting. De vermogensinkomsten in box 3 worden sedert 2001 belast met een vlaktaks van 30% (van 4% rendement). Het boxensysteem is eigenlijk de basis voor een vlakke belasting. Er is ook al eens gesproken over een tussenoplossing, de eigen woning van box 1 naar box 3. Dit is eigenlijk een tussenstap. Op dit moment wordt het inkomen progressief belast, hoe meer u verdient, hoe meer u moet betalen. Grootverdieners kunnen echter ook de aftrekposten tegen een hoogtarief aftrekken.

De vlakke belasting

Één laag tarief voor loon en winst is erg eenvoudig. We schaffen in Nederland veel aftrekposten af en verlagen het tarief naar 30% over alle inkomsten.

Een logische inschatting leert dat het voorstel (onder meer) de navolgende gevolgen heeft:

• lagere bemoeienis overheid en Belastingdienst;
• daling huizenprijzen;
• minder sparen en meer aflossen;
• geen inkomenspolitiek meer;
• overwerken wordt aantrekkelijker en zwart werken loont minder;
• sterkste schouders dragen niet meer zwaarste lasten;
• werkeloze belastingambtenaren, belastingadviseurs en accountants (nadeel??).

Het grootste voordeel is de simpelheid en de verlaging van de bureaucratie.

Conclusie

In 1991 concludeerde een commissie (Stevens) dat een vlaktaks onaanvaardbare inkomensgevolgen heeft en het schrappen van aftrekposten de economie op de kop zet. In 1997 en 2001 hebben Vermeend en Zalm nogmaals geconcludeerd dat een vlaktaks niet haalbaar is. In 2001 is vervolgens een nieuw fiscaal stelsel ingevoerd dat prima gebruikt kan worden voor een vlaktaks. Het is eigenlijk ook vreemd dat iedereen een ander tarief betaalt en twee mensen tegen andere kosten in dezelfde woning kunnen wonen. Bij Albert Heijn kost een brood € 1,80, of u nu arts bent of bouwvakker. Waarom dan het verschil in woningen?

Een vlakke belasting heeft zeker voordelen en dit zal ook langzaam in Nederland worden ingevoerd. De aftrekposten worden nu al geschrapt en de volgende stap zal de hypotheekrente zijn. Dit zal geleidelijk gaan en zeker niet ineens. Door minder aftrekposten kan ook het belastingtarief omlaag. We zullen niet 1 tarief krijgen maar de tarieven komen wel dichter bij elkaar te liggen, dit is nu al zo. De tarieven voor burgers gaan binnen 5 jaar naar 40% en voor bedrijven naar 20%, dit kan niet anders binnen EU verband. Hoe we dit betalen? Door lagere overheidskosten en minder regels!

Mijn voorstel

1. Vlakke belasting met twee groepen: 30% tot een inkomen van € 30.000 en 40% voor hogere inkomsten.
2. Woning aftrekbaar tegen generaal tarief van 30%.
3. Bedrijven betalen een tarief van 20% over hun winst tot € 1.000.000, daarboven 25,5%.
4. Het BTW-tarief wordt verhoogd tot 21%.
5. Detail regels: 65-plussers betalen deels mee aan AOW, lager BTW-tarief voor bepaalde zaken / diensten en zorgen dat (door)werken loont.
6. Overdrachtsbelasting afschaffen.
7. Successie voor partner en kinderen verlagen of afschaffen.