Zelfstandigenaftrek

De zelfstandigenaftrek gaat in 2023 omlaag van € 6.310 in 2022 tot € 5.030 in 2023. Een forse daling ! De startersaftrek blijft gelijk (€ 2.123). De zelfstandigenaftrek wordt de komende jaren nog verder afgebouwd tot € 900 in 2027. Overgang naar de bv kan wel eens sneller voordelig worden.

Dienstbetrekking en ondernemerschap (grotendeelscriterium)

Je moet als ondernemer meer uren besteden aan de onderneming dan aan de dienstbetrekking. Soms kan dit discussie opleveren met de belastingdienst. In een procedure bij de Rechtbank Zeeland Westbrabant d.d. 1 maart 2024 (ECLI:NL:RBZWB:2024:1323) speelde hierbij het volgende:

• Achtergrond: X, eigenaar van een eenmanszaak die reanimatie cursussen en -trainingen verzorgt, heeft in 2019 een omzet van € 56.429 behaald. Naast zijn onderneming werkt X ook in dienstbetrekking bij een ziekenhuis.
• Gewerkte uren: In het betreffende jaar besteedt X 1398 uren aan zijn onderneming en werkt 1544 uren in dienstbetrekking.
• Zelfstandigenaftrek: X past in zijn aangifte IB/PVV 2019 de zelfstandigenaftrek toe. De inspecteur corrigeert dit omdat X niet voldoet aan het urencriterium, met name het grotendeelscriterium van art. 3.6 Wet IB 2001. Dit criterium vereist dat meer dan de helft van de totale arbeidstijd aan de onderneming wordt besteed.
• Beslissing rechtbank: De rechtbank oordeelt dat de inspecteur terecht de zelfstandigenaftrek heeft geweigerd. X heeft niet aan het grotendeelscriterium voldaan omdat hij meer uren in dienstbetrekking heeft gewerkt dan in zijn eigen onderneming.
• Beroepen afgewezen: De beroepen van X op het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel worden afgewezen.
• Conclusie: Het beroep is ongegrond verklaard. De aanslag wordt niet verminderd, en X krijgt geen vergoeding van proceskosten noch het griffierecht terug.

Agenda is voor bewijslast urenregistratie niet altijd voldoende

Henk heeft een eenmanszaak die juridische dienstverlening verricht (en artikelen schrijft). De zelfstandigenaftrek (uren criterium) staat ter discussie. Dat Henk een onderneming heeft staat bij partijen niet ter discussie. Er wordt met de onderneming vrijwel geen winst behaald. Dat dan de uren ter discussie staan is logisch (ondernemers werken immers niet voor niks). Als tijd die in beslag wordt genomen door het drijven van een onderneming geldt alle tijd die wordt besteed aan werkzaamheden die worden verricht met het oog op de zakelijke belangen van de onderneming. Hierbij dient als leidraad te worden genomen dat de wijze waarop een onderneming wordt gedreven, in beginsel wordt bepaald door de ondernemer, dat het te zijner beoordeling staat of bepaalde werkzaamheden voor de onderneming nut hebben, en dat het niet gaat om werkzaamheden die bedoeld zijn om in particuliere behoeften te voorzien (HR 30 maart 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA1832, r.o. 3.4).

De zelfstandigenaftrek is een aftrekpost dus rust de bewijslast voor de uren bij Henk. De gemaakte uren (tenminste 1.225 uur per jaar) rust op Henk. Deze uren volgen volgens Henk uit zijn agenda, hierbij tellen ook niet declarabele uren mee. De uren moeten wel nuttig zijn voor het bedrijf. Henk moet wel aannemelijk maken dat de uren ook zijn gemaakt, dit is in de praktijk vaak lastig. Het overzicht van Henk is volgens de rechtbank en het Gerechtshof Amsterdam d.d. 28 mei 2024 ECLI:NL:GHAMS:2024:2041 te globaal en het lijkt erop dat de agenda achteraf van wat krabbel aantekeningen is voorzien.

Er zijn voornamelijk categorieën werkzaamheden beschreven (zoals marktoriëntatie div. internet, post ophalen, websites en administratie) en vervolgens is per dag per tijdsblok aangegeven dat aan een aantal van deze activiteiten tijd is besteed. De weergave van de tijdsbesteding is dermate algemeen dat de beschrijving van de tijdsbesteding voor vele dagen (vrijwel) identiek is aan die voor andere dagen in de agenda. Zonder onderbouwing met nadere bewijsstukken is het voor de rechtbank niet duidelijk waar de opgevoerde uren concreet betrekking op hebben en is nagenoeg geen enkel door eiseres opgevoerd uur te verifiëren.

Advies ondernemer met dienstbetrekking

• Urencriterium: Het is cruciaal om het urencriterium en specifiek het grotendeelscriterium nauwkeurig te monitoren voor personen die zowel ondernemer als werknemer zijn. Het urencriterium is de sleutel voor fiscale voordelen die je als ondernemer kunt krijgen.  Het gaat om directe en indirect uren. Bij een dienstbetrekking naast uw onderneming is het van belang de uren goed worden bijhouden, gaat dan om direct en indirect (administratie, acquisitie, studie, netwerken, marketing, etc.) uren. Omschrijf de uren niet te algemeen en registreer het goed in urenadministratieprogramma, agenda en/of excel.
• Administratie: Zorg voor een gedetailleerde administratie van de bestede uren aan de onderneming versus uren in loondienst.

Tarieven zelfstandigenaftrek 2024 en daarna

• 2024 : € 3.750
• 2025 : € 2.470
• 2026 : € 1.200
• 2027 - 2036 : € 900

Hoe werkt de zelfstandigenaftrek op dit moment?

De zelfstandigenaftrek is in het verleden ingevoerd om op eenvoudige wijze de positie van de ondernemer te verbeteren. De zelfstandigenaftrek verlaagt de belastbare winst uit onderneming. Daarmee zorgt de aftrek voor (meer) ruimte voor investeringen en versterkt het eigen vermogen (1984). Later is de zelfstandigenaftrek door de wetgever als instrument ingezet om inkomenssteun voor ondernemers te realiseren en als compensatiemiddel voor de tariefverlaging in de vennootschapsbelasting. Eén aftrek, maar wel een belangrijk beleidsinstrument.

De zelfstandigenaftrek is beschikbaar voor ondernemers in de inkomstenbelasting die voldoen aan het urencriterium.

Zelfstandigenaftrek en rechtspraak

Urencriterium 2020 en 2021 soepel

Het kabinet komt ondernemers in 2020 en 2021 tegemoet bij het bijhouden van hun uren, dit door de corona crisis. Ondernemers moeten minimaal 1.225 uur per jaar aan hun bedrijf besteden. Door de corona crisis kan er veel minder werk zijn. De belastingdienst gaat ervan uit dat de ondernemer 24 uur per week aan de onderneming heeft besteed. Voor ondernemers met piekuren in januari - juli is er een aparte regeling. Verzoeken om uitstel van betaling en kwijtschelding van belastingen worden soepel afgehandeld.

Wat doet het Belastingplan 2021 met de zelfstandigenaftrek?

In 2020 werd al een afbouw van de zelfstandigenaftrek aangekondigd. De achterliggende reden is het verkleinen van het verschil tussen werknemers en ondernemers in de inkomstenbelasting, box 1. Werknemers hebben immers, op reisaftrek na, in het geheel geen recht op bijvoorbeeld een maatregel als zelfstandigenaftrek. Wel bestaat de arbeidskorting. Deze geldt voor zowel werknemers als zelfstandigen. Het kabinet wil de kloof tussen werknemer en ondernemer verkleinen door de zelfstandigenaftrek terug te brengen. Inkomstenderving kan dan worden opgevangen met een verhoging van de arbeidskorting.

Het kabinet streeft voor 2021 / 2022 naar lastenverlichting en wijzigt daarom de verhouding zelfstandigenaftrek en arbeidskorting op een andere wijze dan in 2020 werd voorzien. In 2021 neemt de zelfstandigenaftrek sneller af dan oorspronkelijk werd aangekondigd en wel met € 360. Tevens wordt de arbeidskorting in 2021 verhoogd. Per saldo zal dit voor het merendeel van de ondernemers in de inkomstenbelasting niet tot enige inkomstenderving leiden, zo luidt het verhaal van de wetgever.

Tot slot heeft het kabinet het voornemen om de zelfstandigenaftrek versneld af te bouwen in de toekomst. Tussen 2022 en 2027 zal jaarlijks de zelfstandigenaftrek met € 360 per jaar afnemen. In de oorspronkelijke plannen was dit een verlaging van € 250 per jaar. 

Hulp nodig of vragen?

Een belastingaangifte voor ondernemers in de inkomstenbelasting kan complex zijn. Jaarlijks veranderen de regels en een kleine fout kan grote gevolgen hebben. Het uitbesteden van uw aangifte aan een specialist voorkomt een onjuiste aangifte. Tevens is het zo dat de specialist vaak mogelijkheden ziet die u zelf over het hoofd hebt gezien. Neem gerust eens contact op met ons!